De Democratische Republiek Congo (DRC) zet stap voor stap vooruitgang in de richting van herstelrecht. Centraal in deze aanpak staat het Nationaal Fonds voor Slachtoffers van Seksueel Geweld en Oorlogsmisdaden (FONAREV), opgericht om overlevenden te identificeren, juridische bijstand te verlenen en rechtvaardige compensatie te garanderen. In een land getekend door decennia van conflict vormt dit mechanisme een essentiële hefboom voor gerechtigheid en herstel van waardigheid voor slachtoffers.
Een Essentiële Missie voor Overlevenden
FONAREV is in de eerste plaats een herstelinstrument. Het richt zich op degenen die te lang tot zwijgen zijn gebracht. De doelstelling is helder: slachtoffers identificeren, juridische ondersteuning bieden en waardige compensatie verstrekken. In een door oorlog verzwakte samenleving vertegenwoordigt het een officiële erkenning van hun lijden.
Een Transparant Overheidsfonds
In tegenstelling tot terugkerende beschuldigingen is FONAREV een publieke voorziening. De financiering komt van de Congolese staat, mijnbouwroyalty's en internationale partners. Het is een transparant mechanisme, ontworpen voor sociale rechtvaardigheid, geen zwart geld voor andere doeleinden. Het tegendeel beweren is het ontkennen van inspanningen om de natuurlijke rijkdommen van het land om te zetten in herstelinstrumenten.
Bestuurlijke Uitdagingen, Geen Politieke Manoeuvre
Niemand ontkent de vertragingen en tekortkomingen in de implementatie van FONAREV. Deze worden echter verklaard door logistieke en administratieve obstakels in een context van instabiliteit. Het reduceren van deze moeilijkheden tot externe politieke strategie is een vooringenomen visie die afleidt van de werkelijke uitdaging: verbetering van bestuur en versterking van controlemechanismen.
Rwanda, Kritiek en Realiteit
Rwanda heeft kritiek geuit op het functioneren van FONAREV, maar een vraag dringt zich op: hoe valt te verklaren dat hun eigen Fonds voor Hulp aan Genocideoverlevenden (FARG) vergelijkbare tekortkomingen heeft gekend? In 2020 werd de verduistering van miljoenen Rwandese franken erkend. Dit bewijst dat geen enkel overheidsfonds vrij is van risico's. De uitdaging voor elk land is het corrigeren van zwakke punten en het versterken van transparantie.
Herbevestigd Internationaal Engagement
Voor de Verenigde Naties heeft president Félix Tshisekedi benadrukt: erkenning van misdaden in de DRC is onlosmakelijk verbonden met duurzame vrede en vastberaden strijd tegen straffeloosheid. FONAREV vertaalt deze wil in concrete acties. Het gaat niet alleen om compensatie, maar om het leggen van fundamenten voor solide nationale verzoening.
FONAREV Verdedigen en Verbeteren
Zonder FONAREV zouden duizenden overlevenden zonder steun of officiële erkenning blijven. Externe kritiek, hoe luid ook, mag de primaire missie van dit fonds niet overschaduwen: recht doen en waardigheid herstellen voor slachtoffers.
Herstelrecht is geen optie maar een noodzaak. Het versterken van FONAREV betekent niet alleen bescherming van de meest kwetsbaren, maar ook consolidatie van stabiliteit in de DRC en het hele Grote Merengebied.